Kimin Özgür İradesi?

Yazar: Rumeysa

Bir süredir internette gördüğüm hiçbir şeye sinirlenmiyorum, en azından kendimi tutuyorum, sakinleştiriyorum. Ama şu görseli ilk gördüğüm andan beri beynimi yiyip bitiriyor sanki, kulaklarımdan ateş çıkıyor. Neresinden tutsam, neresinden başlasam?

Yukarıdan aşağıda başlayayım: Okul Şanlıurfa’da, Hilvan’da. Önce bu fotoğrafın “Doğu”da çekildiğine emin oluyoruz ve bu çerçevedeki insanların ne kadar da acınası durumda olması gerektiğine içten içe ikna ediliyoruz (Bu fotoğrafı paylaşan ve böyle düşünmediğini bildiğim arkadaşlarım da, evet buna alet oldunuz!). Sonra aşağıya doğru indikçe bir grup sakallı bıyıklı “korkutucu”, “karnını kaşıyan adamlar” görüyoruz. Sakallarıyla sanki içlerindeki “vahşet” ortaya çıkıyor ve yanlarındaki küçük kızların “iradeleri” olmakla itham ediliyorlar. Sonrasında da ortadaki minik kızlar… Dünya tatlısı ve sadece başlarındaki örtü sayesinde hiçbir özgürlüklerine sahip çıkamayacaklarına emin olduğumuz kızlar.

Bu resmin beni sinirlendirmesinin tek nedeni oryantalist olması falan değil. O resimdeki kızlardan biri olma ihtimalim. Evet, ben de orta sonda başımı örtmüştüm. O ortalardaki kızlar gibi fotoğraflarım var yani. Ve kendimi savunmak için bunu senelerce söylemiş olsam da “Babam herhangi bir baskıda bulunmadı, hatta senelerce beni ne kadar sıkıntıya sokacağını söyleyerek beni uyardı hatta bir nebze vazgeçirmeye çalıştı”. Babam beni vazgeçirmeye çalışmamış da olabilirdi. Hatta ergenlik çağıma girmiş ve bu yüzden baş örtmenin benim için farz olduğunu bana bildirmiş de olabilirdi ve ben de ikna olur ya da olmaz başımı örtebilirdim. Ama sanki başka başka ailelerde insanlar kendi kıyafetlerinden birçok konuya kadar kararlarını farklı şekillerde veriyor! Tütü giyip bale yapan kız örnekleri vermeyeceğim, yanlış anlaşılmasın. Ama bir çocuk, 18 yaşından önce annesi babası yanında olmadan resmi belge imzalayamayan bir insan, zaten ailesinden ayrı bir şekilde neye karar veriyor? Ya da çevresinden? Ya da daha da ileri götüreyim, 25 yaşında ben şu an ne kadar kendi özgür irademle, etrafımdakilerden etkilenmeyerek karar verebiliyorum? Etraftaki onlarca kural, baskı varken tek dert o küçük kızların başındaki başörtüsü müdür?

Liseye giderken 4 sene boyunca her gün okula girerken başımı açtığım esnada şiddet gördüm, evet şiddet. Okuduğum okulda, ki Kemalizmin kalelerinden biri olmasıyla övünür, içeride başım açık olmasına rağmen başıma gelmeyen kalmadı. O başörtüsü sizin sandığınızın aksine somut bir şey değil yani. Çok çektik, mağduruz edebiyatına da çok kılım doğrusunu söylemek gerekirse ama bana o senelerimde çektiğim sıkıntıları kim geri ödeyecek? Bu yasağın kalkması sadece benim o küçük yaşta çektiklerimin daha azını çekecek nesillere neden olacak. Belki onlar da bu yüzden daha “özgürce” seçecekler ne yapmak istediklerini.

Herkesin hayatının benim gibi olmadığını biliyorum. Ailesinin zoruyla başlarını örten, sevmediği adamlarla evlendirilen,… onlarca kadın var biliyorum. Ama şunu da biliyorum. Okula giden, okuyan kız çocuklarından kimseye zarar gelmez.