Evlilikte Kariyer Yapmak

Yazar: Fatma Büşra Helvacıoğlu

Daha önce Rümeysa’nın hakkında yazdığı Sema Maraşlı yazısı hepimizin malumu, siniriniz bozulmayacaksa bir link de buraya verelim.

Bu gibi yazıların en büyük sorunu evliliği, birbirini seven, birbirinin kötü yönlerine katlanabilen insanların birbirlerine vaat ettiği yol arkadaşlığını, yalnızca güzellik normlarına ve müthiş bir cinsel yaşama indirgemesi oluyor bence.

Çünkü iki insan sadece yatak odalarını paylaşıyor, evlilik müddetince başka bir şey yapmıyorlar. Çünkü tek dertleri düzenli bir cinsel hayat, o kısım iyiyse geri kalan dertler yok oluyor. Çünkü evin içinde acayip güzel, bakımlı, yakışıklı olduğunda hiçbir zorluğa göğüs germen, sevdiğini kollaman gerekmiyor. Şu durumda, güzellik yerini yorgunluğa bıraktığında toz olabilirsin, ne gam!

Evliliğin her zaman çok güzel görünmek, arzu edilebilirlik ve caziplik üzerine kurulu olması fikri ürkütücü. Hele ki “muhabbet” denilen şeyin yalnızca bunlarla var olabildiği veya yok olabileceğini düşünmek muhabbetin anlamını kavramamış olmakla ilgili, denilebilir. Maraşlı evliliklerin kadın ve erkeğin daha bakımlı olmasıyla, güzel giyinmeleriyle uzayacağını söylüyor. Evliliğin ömrü bu şekilde uzar mı? Belki birkaç yıl. Aralarında derin bir anlaşmazlık bulunan, bir arada olmaması gereken iki insanı sonsuza dek kurtarır mı renkli fanteziler?

Maraşlı dışarıda türlü çeşitli belalara maruz kalan, deli gibi çalışan, eve rahat bir nefes almak için gelen insanlara diyor ki: “Durun, mesainiz daha bitmedi!” Yatağa girene kadar, hatta “yatak etkinliği” yapacağınız günlerde yataktayken de çekiciliğinizi korumalısınız. Çünkü siz aslında yorulan, ağlayan, sinirlenen, öfkelenen, neşelenen, şükreden, küfreden insanlar değilsiniz; belirli günlerde belirli mekanik, tanımlı ve seksi tavırlarla bir evlilik yürüten şeylersiniz. Sizler aslında birer imajdan ibaretsiniz; evliliğiniz yürüsün istiyorsanız bu imajı da koruyacaksınız. Sonra bunun adını muhabbet koyuyor. Kapitalizmin her durumda kendimizi satabilmemiz yönündeki dayatmaları Maraşlı’nın dilinde muhabbete tercüme ediliyor.

Muhabbetin ne olduğunu şimdilik bir kenara bırakalım. Muhabbet elbette cinselliği de içeriyordur; bu ayrı. Sorun zaten ilişkinin bir bütün olmaktan çıkarılıp sadece bir noktanın güçlendirilmesiyle evliliğin kurtarılacağının düşünülmesi. Ev aynı zamanda insanın kendisini rahat ve güven içinde hissettiği bir yer olmalı değil midir? Ben sürekli, ya da haftanın belli günleri, elinde not defteri ne kadar çekici göründüğümü, etek boyumu, elbisemin kıvrımlarını puanlayan bir adamın yanında ne kadar kendim olabilirim ki? Peki ya, bana en yakın insanın yanında bile kendim olamayacaksam, kafama yerleştirdiğim el kitabından ona “seni seviyorum çünkü şöylesin” diye ezbere laflar edeceksem ne anladım ben bu işten? Kocam benim yanımda eski pijamasıyla dolaşamayacaksa, sürekli şık görünme zorunluluğu hissedecekse, evde de kendisini bir proje olarak görecekse, ben onu zırhsız ve savunmasız haldeyken de sevmeyeceksem bu nasıl bir yoldaşlıktır kardeş? Fiziksel olana, salt görünürdekine bu kadar çok odaklanırsak, iki çift laf konuşamamak, hiçbir şeyi verimli şekilde tartışamamak, ne bileyim bir yürüyüşe çıkamamak, kendini “mükemmel imajlara” kasmaktan sıkıntılı durumlarda alttan alamamak olmaz mı bu işin sonu? Güzel görünmek, daha doğrusu piyasanın dayattığı güzellik ve cinsellik ölçülerine uymak insanları birbirine daha iyi gösterir mi? Piyasanın bozduğunu yine piyasa düzeltebilir mi? Maraşlı insanın bu kadar derinliksiz, bu kadar katmansız bir varlık olduğunu mu düşünüyor gerçekten? Cinsel yaşamları harika gittiği halde boşanan karı-kocalarla ilgili bir fikri var mı? Bir evliliğin kurtarılması şişman bir kadının zayıflamasına, gözaltı torbalarını aldırmasına, evde mini etek giymeye başlamasına bağlı olacaksa, o zaman dört beş çocuk doğurup, yıllarca evi çekip çeviren, iyi günde-kötü günde kocasının yanında olan ama bu süreçte, doğal olarak yorulan, bütün kadınları çöpe atalım. Emeği, iyiliği bir köşeye bırakıp hep daha “cazip” olana yönelenleri de mideleriyle baş başa bırakalım.

Bir de 300-500 tatlı söz söylemek gibi, 2000 satır şiir okumak gibi hem sözü hem insanı meta haline getirebilecek tavsiyeleri var Maraşlı’nın. Allah arttırsın da ev ödevi mi bu yahu. Patrondan papara yedikten, otobüs şoförüyle kavga ettikten sonra eve gelip karısını döven; karısı yemeği yaktı diye veya annesini özlediği için kadına hayatı zindan eden adam ne şiiri ezberleyecek? Hangi şiir bu kadına gerçekleri unutturacak?

Dinde elbette karşındakini hoş tutma, eşlerin birbirine güzel görünmesi gibi tavsiyeler var. Bunları inkâr eden yok. Ama bunlar belirli bağlamlar içinde, dinamik bir biçimde var. Bir bütün içinde var. İyi bir cinsel yaşam, nezaketle muamele eşlerin ruh sağlığı için de elzem elbette. Bunu da yadsıyamayız. Ancak bunların mekanik bir düzen içinde yapılması, reçete gibi belirli gün ve saatlere bağlanması düşüncesi bile beni daraltıyor. Dediğim gibi, dinde cinsellik, güzel görünmek, tatlı sözler söylemek ne kadar vurgulanıyorsa; merhamet, şefkat, huzur ve eşlerin birbirinde sükûn bulması da o kadar önemseniyor.

İşte bu yüzden Nurettin Yıldız’ın söylediklerinde de, Sema Maraşlı’nın yazdıklarında benzer bir şey okuyorum ben. Evi bir tür işyerine döndürmeye çalışmak. Evin içini, evliliği mesaiye tabii kılmak. Yani evi mescit olmaktan çıkarmak. Kadınları ve bilhassa erkekleri yalnızca “yatak etkinliğiyle” çalışacak birer meta olarak göstermek, belletmek. Böyle bir ev mescit olamaz. Hâlbuki evlerimizi mescit kılmamız buyrulmuştur. Dertlerin paylaşılmadığı, sadece yatak odasının paylaşıldığı bir evde ne muhabbeti olacak? Maraşlı muhabbeti bitiren bir şey arıyorsa geçim derdinin ağırlığına baksın. Çalışma saatlerine baksın. Her yerde patronun veya üslerinin yüzünden beli bükülen insanlara baksın. Sadece asgari ihtiyaçlarını karşılayabilmek için saatlerce çalışmak zorunda kalan adamlara, bunun için çalıştığı yetmezmiş gibi bir de evin bütün işini üstlenen kadınlara baksın. Otobüslere, metrobüslere baksın.

Sonra bir de yıllardır kadınlara “nasıl seksi olunur”u öğreten, dayatan kadın dergilerine baksın. Acaba kendi söyledikleriyle bir benzerlik fark edecek mi? Bütün hepsi birlikte aynı kareden bize gülümsüyor olmasın?