REÇEL

Anne Olunca Anlamadım

Depremde babasını kaybeden kız bana ‘babam asansörde sıkıştı’ demişti. Ben de ona ‘seni çok dövüyor muydu?’ diye sormuştum.

Konuk Yazar: Angie

image-2

Görsel: Rania Matar

Sosyal ağlarda ‘aile candır’ konseptli paylaşımlar gördüğüm zaman ilkokulda her çocuğun ana babasının ihmaline ya da fiziksel ve ruhsal istismarına maruz kalmadığını anladığımda yaşadığıma benzer bir şaşkınlık ve kızgınlık yaşardım. Tabi ilkokulda da mesela yanıma Erzincan Depremi’nde babasını kaybedip gelmiş bir kız oturtmuşlardı. Kız bana tanışmamızın hemen akabinde ‘babam asansörde sıkıştı’ demişti. Ben de ona ‘seni çok dövüyor muydu?’ diye sormuştum. Sanırım o dönem sürekli ‘babam bugün ölsün Allah’ım n’olursun’ gibi dualar etmeden uyumadığım için beynim bu ihtimale sarılmıştı. Sanki dünyadaki bütün çocuklar her gece yatmadan önce babasının işe gidip akşam eve dönmemesi için dua ediyordu ve bu kızınki kabul olmuştu. Ben de bundan emin olmak istiyordum. ‘Seni çok dövüyor muydu’ dedim kız da bana ‘hayır hiç dövmezdi’ dedi. Hayır ya. Yalan söylüyor. Nasıl olur da çocuklarına, karısına hiç aksatmadan, itinayla işkence eden babalar dururken zararsız babalar depremde asansörlere sıkışırdı Allah’ım bu haksızlık? Ben akşam babamın olduğu eve gidip kardeşim ve annemle dayak yiyecektim, bu kız ise kendisini dövmeyen babasının olmadığı bir eve gidip üzülecekti. Akıl alır gibi değil. (Tanrı’nın o şekilde çalışmadığının anlaşıldığı anlar)

Yıllar yılları kovaladı dersem yalan olur. Şimdilerde ‘zehirli ebeveyn’ denen bu türle yaşanan yıllar asla birbirini kovalamaz. İhmalle, şiddetle, hakaretle, suçlamalarla, rol çalmalarla tıka basa doldurulmuş olan zaman hiç akıp gidemez. Karabasan gibi mümkün olduğunca ağır çekimlenir. Daima uzar ve tekrarlanır. Ben babamın evinden kurtulduğumda 18 yaşındaydım. ama 18 yaşıma gelmem bir 30 sene kadar sürdü. Başımı iyi korudum, iyi mevkilendim, daha çok sinirlenmesin diye ağlamadım, yalvarmadım. Fakat bunların hiçbiri sayesinde değil tamamen şans eseri hayatta kaldım. Kardeşim ve annem de öyle. Çıplak elle de vurdu, jopla da vurdu, terlikle de, yumrukla da, çatal da soktu, burun da kırdı. Biz de tesadüfen ölmedik. Şimdi de bu şansımızın şerefine size bir şeyler anlatmaya geldim.

Çocukların ihmalkar ve istismarcı ana babalarından gördükleri muamelenin normal olmadığını anlamaları uzun sürmez ve bu konuya verecekleri tepki son derece önemlidir. Ben bunun ilk ayağını yetim bir depremzede sayesinde yaşamış oldum. İkinci ayağı ise asırlar sonra çok ama çok güzel bir şeyle birlikte -ama asla onu gölgeleyemeden- tetiklenecekti. Tamam dedim ya. Tamam ben büyüyeyim burdan çıkar kurtulurum. Bana asla vurmayan, kötü konuşmayan yakışıklı ve güzel gözlü bir adam bulurum. Kendime yeni baştan bir aile yaparım. Kapımı da kapatırım, iyice kilitlerim babam giremez. Kusursuz kaçış planı. Aynen de öyle yaptım. (Aynen de öyle yapmam yazıldığı kadar kolay olmadı, kendimi böyle biri tarafından sevilebileceğime ikna etmem de nerden baksan bir 20 sene, eser miktarda bedensel ve ruhsal bütünlükten -farklı yerlerde, farklı şekillerde, değişen şiddetlerde- feragat etmeyi sürdürerek geçti.)

İlk bebeğimizi kucağımıza aldığımızda insanlar ‘nasılmış ana babalık ne zor değil mi ama?’ dediler. ‘bunlar iyi günlerin’ dediler. ‘hayırlı evlat olsun’ dediler. ‘anneni şimdi anladın mı?’ dediler. Bekledim ama anneliğin bebek olmaktan daha zor olduğu o kısım hiç gelmiyordu. Geceleri bebeğimi uykusunda izlerken ilkin bi iki güzel şey düşünüyordum. İşte güldüğünü göreceğim, anne diyecek, yürüyecek, gününü anlatacak… ama sonra hemen böyle dünyadan bihaber yatışı içime oturmaya başlıyordu. Şu evden çıkıp gitsek ve başımıza bi şey gelse burada öylece duracak, biçare bekleyecek, belki ağlamaktan çatlayacak, baygın düşecek diyordum. Ne zor Allah’ım hemen büyüsün, kendine yetsin diyordum. Bebek olmak çok zor. Çocuk olmak çok zor. Doğrulup kalkamamak, çıkıp gidememek çok zor. Bir evde, odada başkasının eline bakmaya mahkum olmak çok zor.

Zamanla bu bebek beşiği başındaki merhamet seanslarımın içeriği zenginleşmeye başladı. Anneliğin ne olduğunu anlamaya başladıkça, bir çocuğun sorumluluğunun ne olduğunu anlamaya başladıkça tepem de atmaya başladı. Mevzu artık benim bebeğimden çıkmıştı. Artık sadece geceleri değil, bebeğimle oyun oynarken, parka giderken, yemek yerken işte bir çocukla yapılması gereken ne kadar iş varsa onları yaparken de yüzüm düşünce bulutları ile gölgelenmeye başladı. ‘bize bunu nasıl yaptılar?’ ana sorumdu. Kendi çocukluğumu çocuğumunki ile karşılaştırmaya başladım. kardeşimin hallerini düşünüyordum. Annesi ağlarken başında bekleyip ‘annecim nolur ağlama’ diye saçlarını sevişi aklıma geliyordu. Bir çocuk her gün yediği dayağın sıcaklığı etinden geçmemişken annesini teselli etmek zorunda bırakılmış, yatağının altında, dolabının içinde, banyoda, tuvalette korkuyla kapının açılmasını beklemiş. yeri gelmiş donuna yapmış, yeri gelmiş ağzı burnu kanamış. doğru söylese de dayak yemiş, yalan söylese de. uslu dursa da küfür yemiş yaramazlık yapsa da.

Bütün iğrenç, kokuşmuş detaylar su yüzüne çıkmaya başlamıştı. ben ve kardeşim — yani çocukluğunu bildiğim yegane 2 insan- kendi çocuğummuşçasına bir delirme geliyordu. Vahşi bir hayvan gibi öfkelenip hırçınlaşıyordum ve bütün bu öfkeyle yapabileceğim hiçbir şey yoktu. Alabileceğim bir intikam, bir kafa, bir el, bir can yoktu. Bizi yatağımızın altından çekip çıkaran ve sıkılana kadar hırpalayan insan filmlerdeki gibi öldürülmesi pek tatmin edici ve kolay kötü adamlardan biri değil babamızdı. Ondan intikam almam pek havalı olmaz, hoş karşılanmazdı. Bu hikayeyi kimse satın almazdı. Tabi biraz da ben öldürmeye gönüllü değildim, yalan yok. Affetmeye meyilliydim ama af dilemiyordu.

Hiç olmamış gibi ya da zaten hak ettiğimiz için olmuş gibi yaşıyor, geceleri mışıl mışıl uyuyor, kendi imkanlarıyla doğmuş ve hayatta kalmış evlatları üzerinden babalık taslıyordu. Üstelik bizi yıllarca zehirleyen, parçalayan, geri dönüşü olmayacak şekilde ezip ayıklayan babam ve bu gidişe dur demek için bir şeyler yapmak yerine kurbanlığı oynamayı tercih eden annem çocuğumun olması ile bana ‘geri dönmeye’ çalışıyorlardı. Çocuğuma nasıl davranmam gerektiğini her söylediklerinde lav püskürtüyordum (içime doğru) İşkence bitmiyordu. Planım başarısız olmuştu. Babamın tekrardan hem gerçek hem mecazi anlamda evin içine girmiş olması beni mahvediyordu. Çocukken babamın ölmesi için dua etmekte haklıydım çünkü 30 yaşında bir anne olarak artık emindim ki aramızdaki zehirlemeye, sakatlamaya, azaltmaya, ezmeye yönelik (tek taraflı) ilişki ikimizden biri ölmeden nihayete ermeyecekti. yine de onu öldürmedim. ilişkimi nasıl sınırlayacağım üzerine çalışıyorum, okuyorum. ‘Kafese elini uzatma’ diyorum. Tuzaklarına, kandırmalarına gelme. Bu kısımda bir ilerleme kaydedersem paylaşırım.

Evet sosyal ağlarda can babam, can anam, fedakarlık, kutsallık, ailemmm ve benzeri laflar akmaya başlayınca artık sinire kesmek yerine şunu düşünüyorum: Benim gibi ölene dek kendine -hatta zehirleyici ebeveynlerine de- ana babalık yapmaya mahkum milyonlarca ‘çocuk’ var, onların da şukusunu ben vereyim, biri teslim etsin kardeşim bu çocukların hakkını? Yıllar yılı uğradığı hakaretlere, işkencelere, yok sayılmalara ve manipülasyonlara rağmen 1) kendine hakkıyla analık babalık etmekten vazgeçmeyen ve gerektiğinde kendi başını okşamayı, gerektiğinde ‘sen bundan daha iyisini hak ediyorsun’ demeyi bilen 2) ‘bu laneti, hastalıklı zinciri kırıp atacağım, benim çocuğum ya da başka çocuklar bunları yaşamayacak’ diyen ve kim bilir bu sayede başta evladı olmak üzere kaç insanın hayatına iyilikle dokunan 3) geçmişi ayağına dolandırmak yerine bakıp bakıp iftihar etmek ve kendi kıymetini anlamak için ‘kullanmayı’ öğrenen — tamam arada efkarlanıp sabahlara kadar iç dökmek için de bahane edebilen — ne kadar çocuk varsa bu yazı hepsine bir kucak, bir öpücük, bir teselli olsun.

‘Çocuklarımıza söylediklerimiz onların iç sesi haline gelir’ diye bir laf okudum geçenlerde aforizma hesaplarından birinde. Benim içimde 2 ses var. Babamın sesi şiddetli ve ilk anda tesiri yüksek olandır. Bana kabiliyetsiz olduğumu, annem gibi orospu olduğumu, kıçımdaki boka bakmadan yaşadığımı, adam olursam götünü vereceğini, salak olduğumu, yapamayacağımı, yalancı olduğumu, mutlu olamayacağımı, hiçbir şeyi hak etmediğimi, sadece ‘bu dilden’ — dayaktan, hakaretten ve yok sayılmaktan anladığımı söyler. İkinci ses ise onun yalancı, zavallı, tehlikeli ve zayıf olduğunu, ondan uzak durabileceğimi, artık bana asla zarar veremeyeceğini, çünkü değerli, akıllı, güzel, yetenekli ve her şeyden önemlisi ona inanmayacak kadar zeki ve cesur bir yetişkin olduğumu söyler. İkincisi kendi sesim. Ben ölene kadar babamın sesini bastırmaya çalışacak ve bu mücadele hiç öyle kansız, tersiz, göz yaşsız geçmeyecek.

Biliyorum. Bilelim. Ana ve babalarımız inanmaya, güvenmeye programlandığımız, mahkum olduğumuz, ihtiyaç duyduğumuz insanlardır ve bu ihtiyaçlara cevap vermeyen insanlar olduklarında uzun yıllar bu kapanmamış hesapları, bastırılmamış açlıkları, kursağa dizilen hevesleri yanlış yerlerde kovalayabiliriz. Eğer sevgilinizin, kocanızın, arkadaşınızın, kardeşinizin, patronunuzun, öğretmeninizin size işkenceci ebeveynlerinizden birini hatırlattığını hissediyorsanız, doğru hissediyorsunuzdur. Oradan hemen ayrılmanız mümkün değilse bile ayrılığınızı planlamaya başlayın. Bu deseni, yolu, kaderi adına ne deniyorsa onu canınızın önüne koymayın. Destek isteyin. İnsanlar sahipsiz bırakılmış ya da istismara uğramış çocukları anında tespit edebilecek şekilde gelişmişlerdir. Eğer kendinize iyi bir ana baba olamazsanız, sürünün arkasından topallayarak ilerleyen bir yavru kadar belirgin ve tehlikelere açık olursunuz. Kendinizi kimsesiz bırakmayın.

Satırlarıma uzun yıllarını dipsiz kuyularda ölmemesine yetecek kadar ekmek, su, güneş, bazen televizyon, biraz nesquik, biraz fıstık ezmesi, tamam azcık da ekmeğin üstüne margarin ve bolca dayakla geçirmiş çocukların sevdiği bazı şarkılarla son veriyorum. Bu şarkıları* hala dinliyorum ve hiçlikten, bokluktan çıkan pırlanta gibi çocukların sayısının çoğalmasını diliyorum.

‘And I want my anger to be healthy
And I want my anger just for me
And I need my anger not to control me
And I want my anger to be me’

1-QZvvuHDLFJe99v58YDAi1g

*Şarkıların devamı ve yazının orijinali için tıklayınız.

Konuk Yazar

17 yorum

  • Önce bu yazıyı okuyunca “Ben bir şey dememeliymişim yaa…” diye düşündüm, dayak/şiddet görmemiştim evimde, öyle bir şey değildi. Gene de bir ucundan anlatma isteğimi bastıramadım. Geçirdiği bir öfke nöbetinden sonra babamdan nefret ettiğimi hissetmeye başladığımı hatırlıyorum ortaokul yılları falan, o kadar garipti ki bu his internette aratmak istiyorum acaba başka insanlar da babalarından nefret ediyor mudur, her akşam eve gelmemesi için sadece annesi ve küçük kardeşiyle beraber yemek, oturmak için dua ediyor mudur bilmiyordum, etrafım kuzenim arkadaşlarım babalarını özlediklerinde ağlayan, arayıp konuşma isteğiyle dolu olurlardı yaz tatillerinde gittikleri memlekette. Bir şeylerin normal olmadığını anladığım ansa liseden arkadaşlarla gittiğim abla evinde (bu tamlamanın şimdiki çağrışımları epey kötü) ben evlilik hakkında atıp tutarken ablalardan birinin “Siz dinlemeyin onu, herkesin arası onun anne babası gibi kötü olacak değil ya.” demişti, şok olmuştum benim annemin babamın arası kötü müydü??? Etrafımdaki her erkeğe, bana babam ya da erkek kardeşim gibi davranacaklarmış gibi yaklaştığımı anlamam uzun zaman aldı, daha aşmış değilim, karma arkadaş ortamlarında ilişkilerden konuşurken bir erkeğin “Sen de amma güvensizmişsin haa olma öyle….” demesine de alışamadım.

  • o kucak dolusu sevgiden ben de gönderiyorum bizim gibi karanlığın içinde tesadüfen kendi imkanlarıyla haytta kalmış tüm çocuklara ve sana ….

  • uc asagi bes yukari, -asagi kismi sanirim daha seyrek dayak yiyordum, yukari kismi onun yerine cinsel tacize ugruyordum- ayni yoldan gecip kendime otuzumda guzel gozlu yakisikli bir adam ve kendi dogurup bakmaya kiyamadan buyuttugum iki cocukla yeniden aile kurmustum.ne denir bilmiyorum.beynimde bir delete tusu var.o kisimlari sildim.anlayamazdm cunku.affedemezdm, kizgin da kalamazdim.boylesi daha iyi sanki.ama iste milletin ah tekrar cocuk olsak diye nostalji kastigi zamanlarda kosarak kaciyorum.manyak miyim ben bi daha cocuk olacakmisim.sayin yazar sizi anliyor ve yaralarinizdan sariliorm.bu arada cocuk buyudukce paylasim artar ve anne olmak daha zevkli hale gelir.bunlar iyi gunlerin felaket tellallarina inanmayin

  • neredeyse aynı aynı şeyler var geçmişimizde..bende ki fark şu annem de o dayaklara sevgisizliğe aşağılamaya destek oldu hep hatta daha kötücül bir ruhla yaptı bunu…2 hafta önce babam öldü.gitmedim eve.ama içim çok yandı yanıyor. o geçmiş hep öyle kalacak.

  • ‘Bir çocuğun sorumluluğunun ne olduğunu anlamaya başladıkça tepem de atmaya başladı. Mevzu artık benim bebeğimden çıkmıştı. ‘bize bunu nasıl yaptı?’ ana sorumdu.’

    Bu cümleler beni vurdu. Çünkü ben de anne olunca aynı şeyleri düşündüm.Ben o minik emanet için aç kalmayı,uykusuz kalmayı, onu rahat ettirecek şeyler için kaynak bulmayı seve seve yaparken, onun geleceğini düşünmekten uykusuz kalırken benim babam bana ve kardeşlerime bunu nasıl yapabildi? Kışın kalorifer yakmadığı için soğuktan moraran parmaklarım, sadece ekmeğe margarin sürerek geçirdiğimiz günler, pazar artıklarına mahkum bırakması, hiçbir sosyal ortama girmemize müsade etmemesi, ayakkabı ve kıyafet için günlerce aylarca yalvartması ama hep kuzenlerin eskisiyle yetinmek zorunda kalmamız.Oysa imkanı vardı,ama sakladı bizden.Daha acısı sevgisini sakladı. Gizli tacizler, aşağılama,bitmek bilmeyen hakaretler.. Bize bunu nasıl yaptı ve annem neden buna göz yumdu?’senden anca orospu olur’ derdi.Daha küçükken gerçekten büyüyünce orospu olacağımı başka çarem ya da şansım olmadığını düşünürdüm.Büyüyüp yüksek lisans yapmam (hep burslarla okudum ama emeklerimi bile ben okuttum diye kendine mal etti), o gösterişli diplomalar korkularımı yenmeme yetmedi.Hala içimde bir yerlerde başıma çok kötü felaketlerin geleceğini ve önünde sonunda orospu olmak zorunda kalacağımı söyleyen bir ses var.

    Ben de kaçısı evlilikte buldum.Hatta ilk başta bana hiç de uymayan biriyle, çaresiz kalıp ölüm mü yoksa evlenip bu evden çıkmak mı ikileminde intihar günah deyip bambaşka bir intiharı ‘evliliği’ seçtim.Kocam ne kadar geçimsiz olursa olsun sıcak bir evim, dolu bir gardrobum ve tabağımda bol yemek olur en azından,geçimsizliğine de sabrederim dedim, çünkü eşim kötü karakterli değildi, mülayimdi. Sattım kendimi belki.

    Ama o adam yine girdi hayatıma.Sanki o kadar zülmu o yapmamış gibi eşimin kayınpederi ve çocuklarımın dedesi olarak yine yer işgal etti hayatımda.Babam değildi ruhumda, çok uzun zaman önce kaybetmiştim ben babamı.Biliyorum bu ikimizden biri toprak olana kadar böyle devam edecek. Hem nefret edip hem de üzülmek ve vicdanının o sesini bastıramamak ne zor Allahım ne çetin bu imtihan!

  • Çok çok etkilendim, eşim de zor ve şiddet dolu bir babayla büyümüş. Duygularınızı içtenlikle aktarmışsınız, benim oğlum bir yaşında, ilk çocuğum. Hep derim çocuk olmak çok zor, tamamen başkasına muhtaçsın, ailenin insafına kalmışsın. Biz 30 lu yaşlara gelmiş insanlar olarak bugüne nispeten daha bilinçsiz anne babalarla büyüdük, şanslı olanlarımızın iyi bir ailesi oldu. İnşallah ruhumuzdaki yaraları sarıp mutlu çocuklar yetiştirebiliriz.

  • Recel Blog da uzun aralıkla tekrar tekrar okuduğum, her okuduğumda ilkmiş gibi çarpıldığım yazı.Yazarına çok şey söylemek isterdim, yazarına kocaman sarılmak isterdim. Yazarının gözlerine bakıp kendine çok iyi ebeveynlik yapmada çok iyi çıkardığını söylemek isterdim.

  • ablacığım;
    ben senin gibi büyümüş bir annenin senin çocuğun gibi sevgi ile büyütülmüş oğluyum. yazdıklarını okurken annemin yaşadıklarını anımsadım. (anlattıklarını birleştirerek, çünkü yaşadıklarının çoğunu anlatmadı)
    endişelenmeni anlıyorum, sen de çocuğunun mutlu bir insan olacağına güven…

    ben de şöyle bitirsem;
    leonard kohen den “everybody knows”

  • Her açıp okuduğumda ağlatan yazı. Yıllarca sevilmeye layık olmadığımı hissederek yaşadım. Defalarca affetmek istedim, olmadı. Harika bir adamla evliyim. Harika bir baba aynı zamanda. İçten içe annemi de suçladığımı çok geç farkettim. Ona(anneme) tüm şefkatimle annelik yaparken, neden birden bire babam gibi agresifleştiğimi çok geç farkettim. 3 yıldır görüşmüyorum babamla. Annemi ise haftada birkaç saat. Barışmam için özür dilemesi gerek demiş. Anneme babamdan bahsetmeyelim uyarıma rağmen iletti. Boşver anne dedim. Boşvermek gerekiyor belki de. Geride bırakmak için boşvermek. Bıraktığı hissiyat gitmiyor elbette. O çatalın bacağımdaki acısından çok, aşağılamasının verdiği o pis tat duruyor hala. Bazen bir iş görüşmesinde, bazen arkadaş ortamında geri geliyor o tat. Sanırım kendini sevmenin en iyi yolu geçmişle bağı kesmek. Sanırım diyorum çünkü kesebilmiş olsam, buraya yazmazdım bunları. Sevgiyle sarılıyorum. Değerlisiniz♥️

  • Rabbim şiddet gören herkesin yaralarını sarmasına, hala şiddet gören varsa da bizler aracılığıyla dur diyebilmemize yardımcı olsun inşaAllah. Bu kadar ağır şartlarda yaşamamış olsam da benim de sırtımdan dayak, kulağımdan hakaret, soframızda huzursuzluk, evde mutsuzluk eksik olmazdı. Parasal yönden sıkıntı çekmedik ama para almak da istemezdik kendisinden, başa kakacağından.

    Defalarca annemi aldatmaya çalışması, görüştüğü kişinin çıplak fotoğraflarının telefonundan çıkması gibi saçmalıkları ise yıllar boyu aşamadım. Hepimizi enayi yerine koyup görüşüğü kişilerden benim bildiğim ilkine kaç kere akraba ziyaretine gitmiştik, acı. Bizi 5 dakikalık mesafeye bıraktığı için kendini şoför hisseden o adam onun için 1 saat git-gel yapardı da biz de sevinirdik gece gece yolda geçmeyecek vakitleri diye. Bize verdiği paranın lafını yaparken ona ve çocuklarına ev tutması gibi durumlar da neyse artık. Kendisi müslümanlığıyla atıp tutan bol bol fetva veren biri olmasa bedenen de kesin aldatırdı da günah diyip uzak durdu herhal.

    Boşanmamakta kararlı olunca annem bu mevzuları bıraktım artık. Beni kendince seven bu adamla/babamla da bir ilişki tuturduk gidiyoruz ama hala söylenemeyenler yüreğimde saklı duruyor.