No Kid?

Yazar: rumeysa ç.

Bir süre önce Esen Kitap, Reçel editörlerine, yeni çıkardığı, Corinne Maier’in “Çocuk Yapmamak için 40 Neden – No Kid” isimli kitabını gönderdi. Böylesi hediyeler almak, yeni kitaplardan haberdar olmak vb. Çok güzel, Esen Kitap’a da ilgisi için çok teşekkür ederiz. Ama böylesi iddialı bir başlığı olan bir kitabı sadece bir teşekkür notuyla “geçiştirmek” çok da içimize sinmedi açıkçası. Ben de 8 aylık hamile halimle okudum çocuk yapmamak için 40 nedeni teker teker :)

Öncelikle şunu söylemem gerekiyor: Çocuk yapmayı (yapmak da ne demekse, en sevmediğim kullanım falan olabilir!) öven, yere göğe sığdıramayan yazılar kadar beni rahatsız ettiğini söyleyemeyeceğim ne yazık ki kitabın. Ne kadar provakatif bir dile sahip olsa da, “kadın haklı yahu” dediğim o kadar çok kısım oldu ki, anlatamam. Ama pek tabii, bir anne adayı olarak da, ne yazık ki kadının kendini konumlandırdığı “çocuk karşıtı” sayılabilecek pozisyonu da kabul etmek ya da olumlamak benim açımdan pek mümkün değil. Şimdi örneklerle kafamdakileri anlatma vaktidir:

Kitabın girişinde doğum oranları ve ulus-devletin güçlenmesi temalı bir ön analiz var, ki bu mesele bize de dayatılan şu üç çocuk safsatasıyla oldukça paralel. Fransa (yazar Fransız) hem doğum oranları hem de iş gücüne dengeli katılım açısından oldukça iyi rakamlara sahip ve bununla çok ama çok övünüyor. Yazar ise bunun herkes tarafından “iyi” olarak düşünülemeyeceğini, meselenin içindeki, özellikle çocuk bakımındaki sömürü mekanizmaları görülmeden yapılacak güzellemelerin kimseyi bir yere götüremeyeceğini söylüyor. Bir de tabii bu meselede ulus-devlet güzellemeleri, güçlenen, büyüyen Fransa idealleri falan var. Türkiye’deki, kadınları kuluçka makinesinden farksız görme eğiliminin de bu resimden hiçbir farkı yok.

Sonrasında yazar, bazen tekrara düşse de, 40 madde içerisinde, özellikle ilk maddede çok kritik bir noktaya dikkat çekiyor: “Çocuk, kârlı ve büyüme gösteren bir business(iş kolu) haline geldi”. Burada o binlerce lira dökülen tüp bebek tedavilerinden, taşıyıcı anneliğe, ABD’de Kolombiya üniversitesindeki bir öğrencinin yumurtalarının Harvard’daki bir öğrencininkinden uzun olmasına kadar, ilk seferde insanın kulağına çok garip gelen birçok örnek veriyor yazar. Şaka maka, bir çocuk “yapma” piyasası var cidden de. Özellikle 2’li 3’lü testler, genetikle oynamalar da devreye girince benim kafam oldukça karışıyor. Bu meseleleri ilerleyen zamanlarda da yazasım var zaten, ama demem o ki, yazarın kıl olduğu kadar var, sırf çocuk “yapmak” için harcanan paraların, teknolojinin harcanabileceği yaşayan ve aç çocuklar/insanlar var dünya üzerinde… Devletin de, sistemin de bizden istediği sağlıklı çocuklar doğurabilmemiz. Bunu 36. Maddede de şu şekilde anlatıyor yazar: “Gebelikten önce ya da gebelik sırasında, embriyonun kimi hastalıklara yakalanıp yakalanmadığını ve kalıtsal bozukluklar gösterip göstermediğini öğrenmeye yarayan genetik bir tahlil söz konusu. Amaç? Sağlıklı çocuklara sahip olmak. Duracell piller gibi uzun süre gidebilen çocuklara. Garantili; kusurlu çocuklar? Iskartaya. Anomali? Evlerden ırak. Bugün Mozart, büyük olasılıkla Tourette sendromundan mustarip olduğundan, yaşamaya layık olmayan anormal biri olarak görülürdü.”

Sonra beni en çok vuran kısım, yazarın, çocukların maruz kaldığı eğitim sistemi ve özellikle bu eğitim sistemi dahilinde maruz kaldıkları “aptallaşma”ya dair söyledikleri. Ezberlenen dersler, maruz kaldıkları zorunlu kariyer planları ve Türkiye’deki tablo içerisinden de sınavlar… Siz o güzel hayallerle “özgür” bireyler yetiştirme derdine düşseniz de, sistem havuz problemi çözmekten, üniversiteye girmek için sabah akşam demeden çalışmaktan fazlasını da alıp götürüyor ömürden. Bu mesele de bir kenarda dursun dedim okurken ben de kitabı, üzerine düşünmek, yazmak çizmek gerekiyor.

İşte kitapla ilgili tüm bunlar iyi güzel hoş, ama kitabın tamamında “Sana n’aptılar teyze, ne acı çektin bu kadar da çocuklardan bu kadar nefret ettin?” demekten de kendimi alamadım ne yalan diyeyim. Kendisi de iki çocuk annesi bir psikanalist olan bu kadını çocuk sahibi olma fikrinden bu kadar nefret ettiren anaakım annelik algısı, sistemin dayatmaları vb. olmuş. Ben de biliyorum bunları mesela, ama ben niye “Allah kahretsin ben ne yaptım?” demedim kitap okuyunca? Kadın ironi yapıyordur canım, kitap daha vurucu olsun diye şeklinde bir düşünce de oluştu içimde. Ama kadın göğüsleri bozulacak diye çocuklarını emzirmemiş, trenlerde de sigara içilen vagonları, çocuklu aileler o vagonları istemiyor diye geri istiyor. Bu nefretin kaynağını ben çözemedim vallahi. Kendisini, kendisi gibi psikanalist olan arkadaşlarına havale ediyorum…

Kitabı bir çırpıda okuduktan sonra da son hissiyatım şudur: Etrafımızda bir sömürü düzeni var zaten, kâh ulus, kâh para, kâh cinsiyet ilişkileri üzerinden kendini tekrar tekrar üreten. Etrafında bir şeylerin ters gittiğini hisseden insanlar da, değirmenlere karşı mücadelesini sürdürüyor. Burada da bir fazla olmanın, dünyaya bir insanı getirmenin kitapta hissedildiği kadar korkunç bir yanı yok bence. Yeni bir can, yeni bir umut ve umut edenlerin, çabalayanların bu umuda ihtiyacı var.