Bir Fotoğraf Çekilebilir miyiz?

 Yazar: Huri

Bir fotoğraf çekilebilir miyiz? Bu gibi sorular benim bildiğim ünlü kişilere sorulur. Onlar da bu duruma alışkın olmaları ve böyle bir soru, kendilerine rağbet edildiğini göstermesi açısından egolarını tatmin ettiği için soruyu yadırgamazlar ve sorulduğu anda yapmacık bir gülümseme takınıp poz verirler. Bu durumun dışında kişi neden birisiyle fotoğraf çekilmek ister? Bu sorunun nesnesi de öznesi de insan, çünkü hayvanat bahçesinde hayvanlarla selfie yapanlar hayvanlar “nezaketten” anlamadığı için onlara sorma gereksinimi duymuyorlar. Peki, bir eylemde, bir yürüyüşte birisi sizinle neden fotoğraf çekilmek ister? Başımızda başörtümüzle -ki kamusal alanda böyle görünürüz hep- bir kaç arkadaş katıldığımız, kadın cinayetleri için meclisi olağanüstü toplanmaya çağıran bir yürüyüşte “Bir fotoğraf çekilebilir miyiz” sorusuna birkaç kez maruz kaldık. Her seferinde bunun nedenini öğrenmek istedik ve çeşitli cevaplar aldık. Bu cevaplardan aklımda kalanları ve en ilginç olanlarını aktarmaya çalışacağım. Bu soru ile karşılaştığımız durumların çoğu aynı senaryonun birkaç kez filme çekilmesi gibiydi. Her seferinde sevgili “kız kardeş” gayet iyi niyetle gülümseyerek yanımıza yaklaştı. (Buraya kadar her şey güzel ve makul olabilir. Kadın dayanışması adına şimdiye kadar kurulmamış birlikteliklerin kurulması karşısında heyecan ve mutluluk duyulmasını yadırgamak kimsenin haddi değil. Ancak hikayenin devamı bu güzel ve makul görünen tabloya bir soru işareti koymamıza neden oldu.) Söze böyle bir eyleme katılma iradesi gösterdiğimiz için bizi tebrik ederek başladı. Akabinde günün talihli eylemcisi olduğumuzu ve bizimle bir fotoğraf çekilmek istediğini belirtti. Nedenini sorduğumuzda, başörtülü kadınların kadın meselesini pek gündemleştirmediklerini ama bizim bu eylemdeki mevcudiyetimizin bu açıdan örneklik sergilediğine dair bir takım cevaplar aldık. Bu cevaplar karşısında biz de kendilerine başörtülü kadınların bu gibi eylemlere neden katılmadıklarını hiç düşündünüz mü diye sorduk. Kısa süren sessizliğin ardından cevabı kendileri tarafından bilinmeyen sorumuzu bizim yanıtlamamızı beklediler. Biz de başörtülü ya da İslamcı kadınların bu konudaki çekincelerini ve reddiyelerini dilimiz döndüğünce anlattık. Bu sohbetlerin haricinde “Çünkü hepimiz kadınız ve kadın olduğumuz için buradayız” ya da “Siz kadın değil misiniz” gibi konuşmanın bağlamı içerisinde hiçbir anlam ihtiva etmeyen ve duyduğumuz an şarampole yuvarlanmamıza neden olan cevaplar da aldık. Yaşananların ardından eylem bittiğinde Mirkelam’dan ilhamla “Bir fotoğraf çekilebilir miyiz başörtüm başımda / Bir fotoğraf çekilebilir miyiz pankart elimde” sözleri ile şarkı söyleyerek evlerimizin yolunu tuttuk. Nihai noktada, başörtülü ya da başörtüsüz, tüm farklılıklarla birlikte ve tüm farklılıklara rağmen evet hepimiz kadınız ve hepimizin ortak tecrübeleri var. Gelgelelim yukarıda bahsettiğim durumlardaki hal, tavır ve dilin, her ne kadar içinde iyi niyet barındırsa da birbirini anlamaktan uzak, üstenci ve karşıdakini nesneleştirmek gibi bir işlevi de olabileceğini düşünmeliyiz . Aksi halde hiçbir zaman gerçek anlamda dayanışma sağlanmayacak ve hiçbir zaman gülümseyerek aynı karenin içinde yer alamayacağız.