Anne Ol, Anne Öl

 Konuk Yazar: Elif Eda

Bugün sosyal medyada bir fotoğrafla karşılaştım. Orta yaşını geride bırakmış, kır saçlı bir adam kucağında bir bebekle bir sınıfın önünde ders anlatıyor. Fotoğrafın İngilizce açıklamasında mealen şu yazıyor: ”Öğrencilerinden biri bakıcı bulamadığı için derse bebeğiyle katıldı. Ancak dersin ortasında bebek ağlamaya başlayınca öğrencisi utanç içinde hemen toparlanıp sınıfı terk ediyordu ki profesör onu durdurup bebeği kucağına aldı. Azıcık pışpışlayıp bebeği sakinleştirdikten sonra bebek kucağında olduğu halde dersi anlatmaya koyuldu.”

Bu fotoğraftaki hocayı gözümde hesapsızca kahramanlaştırdığımdan değil fakat uzun zamandır aklımı kurcalayan bir mevzudan dolayı etkileniyorum.

”Geç kalmış” bir yaşta ilk çocuğunu doğurmuş bir kadınım. Üstelik kızım doğduğunda hâlâ öğrenciydim. Hem de yurtdışındaydım. Yani destek birliklerimi Türkiye’de bıraktığım yetmezmiş gibi ”ailenin ve aile değerlerinin dejenere olduğu ecnebi toprakları”ndaydım. Ömrü bereketlensin anneciğim imdadıma yetişerek tüm düzenini bozup dilini bilmediği bu ülkeye göç etme fedakârlığında bulunmuştu. Fakat onun Türkiye’ye döndüğü zamanlarda kızımla okulu dengelemem gereken günler oluyordu. Böyle zamanlarda derslere kızımla katıldığım vakidir. Üstelik hocalarımın sonsuz desteği, hatta coşkusu ile. Bölümün kuytu bir köşesine benim için bir sandalye yerleştirip üzerine ”Lütfen bu sandalyeyi yeriden oynatmayın, bebeğini emziren bir öğrenci için burada duruyor” şeklinde bir not da iliştirmişlerdi. Amerikalısı Fransızı İngilizi öğrenci arkadaşlarımın her an ”bakıcılığa” hazır olduklarını aşikâr eden konuşmalarıyla karşılaştığımı da ayrıca belirteyim.

Türkiye’ye döndükten sonra ise iki yaşını geçmiş bir çocuk sahibi olmak beni hem sosyal alanlardan hem de iş alanından geri tutmaya başladı. Birkaç kişi haricinde çocuğumla geleyim tekliflerim tuhaf kaş göz hareketlerine sebebiyet veriyordu. Biraz daha ısrar etsem yüz felci geçireceklerinden korktuğumdan ya içimdeki suçluluk duygusunu arttıran çözümler üretiyor ya da kendi kendimi yememe yol açan vazgeçişler yaşıyordum.

Böylesine aile ve aile değerleri aşığı bir ülkede olup da çocuk sahibi olmanın bu denli ”ayakbağı” haline dönüşmesinde tuhaflık bulan bir ben miyim diye düşünmeye başlamıştım. Bazıları için kabul etmesi güç olsa da çalışmak, üretmek, bir varoluş biçimi olarak mesleklerine sahip çıkmak isteyen kadınlar var. Bu kadınlar aynı zamanda evet doğurmak istiyor. Biliyorum, çok tuhaf. Nasıl olur? Ama oluyor işte. Peki sistem ne yapıyor? ”Aile”yi o kadar çok seviyor, o kadar önemsiyor, öylesine çok düşünüyor ki basit çözümlerle çalışan anne olmanın önünü açabilecekken ”Ya o, ya bu” diyor. Böylelikle tutkusu annelik olanlar hariç – ki benim gözümde bu da çok anlaşılabilir bir tutkudur, ama her kadın aynı histe olmayabilir- kadınlar sağlıksız bir hayatın içine atılıveriyor. Ya pişmanlıklarıyla çıldırıyorlar ya suçluluk duygusuyla. Çünkü esas olan akıl sağlığı yerinde bireylerin bir aile olması değil, esas olan ”sistemin” istediği şekilde bir aile kurmak. İlle de aile olsun ister şizofren olsun hesabı.

Fakat tüm suçu devlete yıkıp kaçmak yok. Birkaç ay evvel bir arkadaşımın başından geçen olay toplumun da bu şizofreniyi yaratmaya ne kadar teşne olduğunun göstergesi benim gözümde.

Arkadaşım, başörtüsü sorunu nedeniyle okuyamamış, kendi imkânlarıyla grafik tasarımcı olmuş, sonra da bir aile kurmuş genç bir kadın. Üniversitelerde başörtüsü serbestisi başlayınca da bir grafik tasarımı bölümünde okumaya başladı. 3 yaşına kadar oğluyla yediği içtiği bir saniye ayrı geçmemişti zaten, okula başlamak – üstelik çok yoğun olmayan bir tempo ile- kimseye zarar vermez diye düşünüyordu. Gene de derste olduğu zamanlarda oğlunu anneannesiyle başbaşa bırakmak düşündüğünden zor oluyordu. Filan falan…

Bir gün annesi oğluna bakamayacağı için oğlunu alıp okula gidiyor. O gün iki dersi var. İkisi de çizim ağırlıklı dersler. Yani öğrenciler masalar etrafında toplanıp çizim yapıyor, hoca da aralarda dolaşıp çizimleri kontrol ediyor. Oğluyla girdiği ilk derste hiç sorun yaşanmıyor. Kendisi masanın bir ucunda çizim yaparken diğer ucunda da oğlu resim çiziyor. Gireceği ikinci dersin de aynı sorunsuz havada geçeceğini düşünen arkadaşım, bu yeni derse girmeden evvel kapıda beliren hocasının yanına yanaşıyor. Daha herhangi bir açıklama yapamadan ”Bu şekilde olmaz, seçimini yap: Ya öğrenci ol ya anne” cevabını alıyor. Tabii o an oğlunu bırakabileceği bir camii avlusu mevcut olmadığından tasını tarağını toplayarak sınıftan çıkıyor arkadaşım.

Ülkemizin sanatla dolup taşan üniversitelerinden birinde her fırsatta Batılı toplumların gelişmişliğinden, nasıl da açık görüşlü bireylerle şenlendiğinden bahseden aydın bir hocamızın gösterisini izlediniz. Şimdi dağılabilirsiniz.