Oyuncak Süpürgeler Pembe Olur, Oyuncak Kahramanları ise Erkek Çocuk Reyonunda Ara

Konuk Yazar: Zeynep

Annem bir haftalığına bizde.

“Canan, Seyfi’nin çayı bitti!”. Çay bardağını işaret eden gözlerle sessiz ve yandan bir fısıldama…

Hatırlıyorum bunu bir yerlerden. Yıllar yıllar evvel, ortaokul–lise yıllarım… Misafir gelecek birazdan. Annem sıkı sıkı tembihliyor:

Gözün misafirlerin çayında olsun, biter bitmez hemen tazele!

Mazallah gözden kaçar da, biraz bekler de onlar kendileri çaylarını tazelememi falan rica ederlerse çok ayıp olur misafirlere… “Bir de evde genç kız olacak derler!”. Bir iki bardak olsa neyse de, birini takip ederken diğeri kaçıyor illa ki gözümden. Annem yine aynı ses tonuyla: Canan! Cevriye teyzenin çayı bitmiş…

Gözleri çay bardağında, ağzı yandan fısıldıyor…

Yıllar geçti üzerinden. Tam da annemin istediği gibi yaptım. Okudum, elime mesleğimi aldım, çalışıyorum, para kazanıyorum ve kimseye muhtaç değilim. Ama tabi bununla da yetinmedim. Hayırlı bir kısmet bulup evlendim. Eee, evlenene çocuk yakışırdı. Onu da doğurdum. Şimdi hem çalışıyorum hem evimi idare ediyorum hem de çocuğuma bakıyorum. Reçel, hatta turşu bile yapabiliyorum üstelik…

Sabah ben işe gitmek için hazırlanmaya çalışırken annem “Kahvaltı hazırlamıyor musun?” diye sesleniyor salondan. O an oğlum onu bırakıp gidiyorum diye mızıldanıyor yanımda. Diğer yandan eşim giyecek ütülü gömleği kalmamış diye söyleniyor. Ben haftada bir toplu ütü yapıyorum, her sabah tek tek uğraşamıyorum.

Eşim bekarken annesi her akşam yarın hangi gömleğini giyeceksin diye sorarmış. Sabah da ütüleyip kapısına asarmış. Hani olur da istediği gömlek yıkanıp ütülenmemişse vay haline kayınvalidemin. Sabah kriz çıkarırmış eşim evde. Böyle bir krize nişanlıyken şahit olmuştum. Annene de bana da lütfen böyle davranma diye uyarmıştım Allah’tan. O kadar abartmıyor şimdi ama alışmış işte. Ütülü gömlek bulamadıysa hesabını bana sorma hakkınının olduğunu düşünüyor. Aynı işe beraber gidip geliyoruz eşimle. Dönünce eşim uzanıp dinleniyor. Ben de yemeği hazırlıyorum, bulaşık, diğer ev işleri, çay sevisi falan… Tabi çocukla ilgilenme kısmı da var. Eşimden bir bardak çay getirmesini bile isteyemem ben, ne bileyim garip geliyor. Kalkıp kendim alıyorum istemektense, o da zaten çayı bitince bardağını bana uzatıyor. Bir akşam daha böyle geçiyor ve annem “Sen de hiç dinlenemedin ki kızım” diye dertleniyor. Ama işi bırakmama da razı değil, “O kadar emek verdin yıllarca, şimdi emeğinin karşılığını almayacak mısın?” diyor. Sanki şu an eskisinden fazla emek vermeye devam etmiyormuş da o günlerin keyfini çatıyormuşum gibi. Zaten öyle bir lüksüm de yok, eşim çalışmamın ailemiz ve geleceğimiz için daha iyi olduğunu düşünüyor.

Bir haftanın sonunda evine dönüyor annem. Arıyorum vardın mı diye. Baktım ağlıyor, sinirleri bozulmuş. Çiçek gibi bıraktığı evi darmadağın etmiş evin geride kalan erkekleri. Başka kız da yok ki onların ardını toplayacak. “Niye sinirleniyorsun ki anne?” diyorum. Hadi kocanı değiştiremezdin, yirmi sene boyunca ne iş yaptırdın ki kendi oğullarına, senin olmadığın o bir haftada yapsınlar?

“Onlar erkek ne anlayacaklar?” diyor annem. O zaman sen niye ağlıyorsun şimdi, ben de onu anlamıyorum…

Oğlum evdeki temizlik aletleri ve ütüye taktı kafayı. Fişlerini prize takmaya çalışıyor diye, iş arası oyuncakçıya gidiyorum, oyuncak ütü ve süpürge almaya. Bakıyorum, erkek çocukları için tasarlanmış oyuncaklar bir tarafta, kızlar için tasarlanmışlar diğer tarafta. Erkekler için kahramanlar, arabalar, silahlar… Kız çocuklar için süslü püslü barbieler ve oyuncak ev aletleri… Süpürge de orada ütü de, çanak çömlek de, oyuncak vileda seti de… Hepsi pembeli morlu… “Hey Allahım!” diyorum, alıyorum pembeli morlu bir temizlik seti, işe dönüyorum. Asansörde kadın bir çalışma arkadaşıma rastlıyorum. Elimdekimlere bakıp “Aaa! Ben senin bebeğini erkek biliyordum” diyor. Evet diyorum, “Erkek ama temiz olmanın erkeği kızı mı var?”

Bakıyor öyle, bir şey demiyor. Eve getiriyorum, oğlum çok seviyor oyuncaklarını, nereye gitsek onları da taşıyor yanında. Görenler “Ya hu çocuğa niye kız oyuncakları aldınız?” diye söyleniyor…

İş çıkışı, çocuğu almadan önce koşa koşa kuaföre uğruyorum bir gün. Amacım vakitsizlikten bakamadığım için dökülüp duran saçlarımı kısa kestirip rahatlamak. Kuaför beni en son bekarken görmüş. Yıllar geçmiş aradan, tanıyamıyor bir süre. Hatırlayınca “Kız ne olmuş sana böyle, hiç bakmamışsın kendine” diyor. Vakit mi var diyorum. “İyi siz bakmayın kendinize, sonra kuaförlerden çıkmayanlar gelip alsın kocanızı elinizden” diyor. Haklı kendine göre… Müşterilerinin çoğu o segmenttenmiş. “Ben gördüğüm için biliyorum şekerim, akılları bekarlardan çok evlilerde böylelerinin” diyor. “Bak kendine azıcık kapmasınlar kocanı elinden” diyor. Öyle ya kocalar “kapılası” varlıklar. Biz kadınlar öyle mi? Allah muhafaza kocayı başkasına kaptırıp da dul kaldık mı artık kim alır bizi, hele bi de çocukla?

Zaten işte başım şişmiş, daha çocuğu alıp eve gidip yemek yapacağım. Çok uzatmıyorum, dinleyip geçiyorum. Bir yandan da kurcalanıyor beynim. Kocamı kaptırsam ne değişir hayatımda diye düşünüyorum. Tamam yalnız kalabilirim, ama bir yük azalır sırtımdan. Yine de “kapılası” olan şey, işten gelince yoruldum diye uzanan kocam…

Kayınvalideme uğruyoruz akşam. Ömrünü oğullarına ve kocasına hizmetle geçirmiş. Hiç kızı da olmamış ki yardım etsin. “En son çocuğumu kız olsun da bir işin ucundan tutsun diye doğurdum” diyor. Şans işte… İyi ki erkek olmuş. Yoksa evlenene kadar kızcağızın ömrü üç erkeğe hizmetle geçecekmiş, sonrasının ise farklı olacağını pek sanmıyorum.

Derdim bir kadının ailesi için bir şeyler yapması değil tabiki… Çoğu şeyi hiç gözümüze batmadan, fark bile etmeden yapıyoruz seve seve. Ama düğün fotoğraflarımdan bugüne bakınca, daha gençleşmiş bir adam ve göz altları çökmüş bir kadın görüyorum. Adamın bakışları değişmemiş, ama kadının bakışlarında bir yorgunluk… İster istemez sorguluyorum: Kim yapıyor bunu bize? Kocalarımız mı, oğullarımız mı? Yoksa kızına bir yandan aman oku, elinde mesleğin olsun derken bir yandan yemek yapmayı öğreten, ama oğluna sadece “Sen derslerine çalış yeter” diyen annelerimiz mi? Oğlu misafir gelince odasına çekilebilirken, kızını misafirlerin çayını gözlemekten sorumlu tutan kayınvalidelerimiz mi? Yoksa, kuaförlerde kendileri güzelleşirken, onlar için güzelleştiği erkeklerin gömleklerini ütüleyen kadınların, bazen bıyık aldırmak için bile kuaföre uğramaya vakit bulamadığını düşünemeyen, o başka başka kadınlar mı? Ya da aslında kendimiz miyiz her şeyin sorumluluğunu içgüdüsel olarak üstelenip yine kendimizi feda eden?

Erkeklerin kadınlara şiddetini gündem ediyoruz hep de, bu toplumun kadınları olarak hemcinslerimize yaptıklarımıza ne zaman dönüp bakacağız? Biz oğullarımızı ve kızlarımızı büyütürken annelerimizin hatalarından ders çıkarmayı başarabilecek miyiz? Merak ediyorum, o günleri yaşamak nasip olursa bir gün, erkek torunumuza mavi oyuncak ütüler bulabilecek miyiz oyuncakçılarda acaba? Yoksa o zaman da hala oyuncakları bile erkek ve kız çocuklar için diye ayrıştırmaya devam ediyor mu olacağız?