İndirilme Sırasına Göre Yüce Kur’an-ı Kerim ve Meali

Konuk Yazar: Nuray

Ayşa Zeynep Adbullah tarafından hazırlanan ‘İndirilme Sırasına Göre Yüce Kur’an-ı Kerim ve Meali’ Türkiye’de bir kadın tarafından hazırlanan ilk meal olma özelliğini taşıyor. Semra Kürün Çekmegil tarafından hazırlanan tefsir haricinde bu alanda çalışan bir kadın olmamış. Dünya genelinde de durum çok farklı değil. Dr. Lale Bahtiyar’ın 2007 yılında Amerika’da hazırladığı İngilizce meal ve Keriman Hamza’nın 2008 yılında Mısır’da hazırladığı tefsir haricinde dünya genelinde kadınlar tarafından yapılan bir çalışma yok. Kadın sadece erkek müfessirlerin ve mealcilerin yazdığını aktaran ve izah eden olarak mevcut olabiliyor. Ayşa Zeynep kadını dahi kadına bir erkeğin anlatmasının çok ciddi sorunlar içerdiğini, mevcut anlayıştaki erkek hegemonyasının kırılmasının gerekliliğini savunuyor.

Mevcut meal ve tefsirlerdeki yerleşik yorumların Kuran’ın özüyle mi ilgili olduğu yoksa konuyu çalışan erkeklerin görüşlerinden mi kaynaklandığı önemli bir tartışma konusu. Dr. Lale Bahtiyar tarih boyunca mealleri hazırlayan erkeklerin, kendi davranışlarını haklı göstermek için farklı yorumlar yaptıklarını savunuyor. Yaratıcı katında önemli olan bilinçken, eşitlik mevcutken ve anlatımlar bu yöndeyken, yaşanan inanç ve din buna ne kadar uygun? Ayşa Zeynep’in çalışması bu konuda bir farkındalık yaratmak gayretinde. Erkek hegemonyasının değil sevginin, dikkatin, eşitliğin anlatılması ve bu konularda Kuran’ın hakkının verilmesi yolunda bir gayret.

Çalışmanın bir diğer farkı indirilme sırasında göre hazırlanmış olması. Kur’an-ı Kerim yüce yaratıcı tarafından anlaşılması için ikram edilmiş bir kitap. Ancak yaşayan bir kitapken anlaşılması mümkün olmayan bir şekle büründürülmüş ve bu şekliyle sorgulanmadan kabullenilmiş. 3. Halife Hz. Osman döneminde, Kur’an-ı Kerim’in orijinal sırası çeşitli nedenler öne sürülerek yeniden düzenlenmiş, buna göre yazılıp çoğaltılmış ve Hz. Muhammed’in (s.a.v) okuduğu sıra ve indirilme sırasına göre yazılmış Kur’an-ı Kerim’ler (farklı şekillerde) toplatılarak ortadan kaldırılmış. Yaygın olan Kur’an meallerindeki sıralamanın hatalı olduğunu, sıralamadaki bu tahrifin bilinçli yapıldığını ve doğru sıralamada okunmayan kitabın manasızlıklar silsilesi olduğunu anlatıyor Ayşa Zeynep ve

“Her mü ‘minin ilk önce kendine ya da âlim dediği kişilere sorması ve cevabını araması gereken önemli sorular vardır. Hz. Muhammed (s.a.v) son resul ise ve Kur’an-ı Kerim ona vahiy yoluyla gelmiş ise, Hz. Muhammed (s.a.v) kendisine indirilen sıra üzerine okumuş ise ve Hz. Ebu Bekir ile Hz. Ömer bu şekilde Kur’an-ı Kerim’i muhafaza etmişse, Hz. Osman bunu yapabilme icazetini kimden almıştır? Sırasında okunmayan bir eserden ne kadar faydalanılabilir? Bu eserin anlam bütünlüğü bozulmaz mı?”

diye soruyor.

İslam hakkında şu an yaşanan ve öğretilen bütün bilgilerde ve Kur’an meallerinde Emevilerin etkisinin ve yönlendirmesinin olduğu görüşü önemli tartışma konularından bir diğeri. Hz. Osman’ın yapmış olduğu değişiklik ile bizler Emevi bakış açısı ve etkisi altına girmekle birlikte gerçek manada Kuran’ı anlama ve yaşama algısından uzaklaşmış olabilir miyiz? Bu çalışma bu sorularla birlikte Kuran’ı asli şekline döndürme çabası olarak da karşımıza çıkıyor.

Ayriyeten, bu çalışma şimdiye kadar okuduklarımızdan farklı olarak anlamayı daha kolay hale getiren bir yol ile yazılmış. Türkçe kelimelere ağırlık verilerek hazırlanmış, daha anlaşılır ve surelerin birbirini tamamladığı bir meal. Hz. Osman döneminde yapılmış olan cüz ve hizb bu çalışmada yok. Bilindiği gibi cüz her 10 yaprak bütününe verilen ad, hizb ise cüzün dörtte biri. Çoğu insan bu gruplandırmanın Resulullah’tan günümüze geldiği kanaatinde. Oysaki bu da Hz. Muhammet’ten çok sonra yapılmış, Kuran’ın anlaşılmasını zorlaştıran yöntemlerden biri.

Yıllarca sorduğumuz soruların cevapsız kalması, bildik anlamsız cevapların verilmesi, cevapların tatminkâr olmaması gidi çelişkiler belki bu kitapla bir nebze de olsa aydınlanır. İndirilme sırasıyla anlam bütünlüğü içinde, kadın ve erkek için adaleti ve hakkaniyeti gözeten bir Kur’an-ı Kerim okumak isteyenlere.